خرید تجهیزات آزمایشگاهی یکی از مراحل حیاتی در راه اندازی یا ارتقای هر نوع آزمایشگاه است. انتخاب درست تجهیزات نه تنها بر کیفیت نتایج آزمایش تأثیر مستقیم دارد، بلکه نقش مهمی در حفظ ایمنی کارکنان و افزایش بهره وری محیط کاری ایفا میکند. در این مقاله از بلاگ تخصصی تولیدی تاپ قصد داریم به طور جامع به اصول انتخاب، بررسی کیفیت، و استانداردهای لازم در خرید تجهیزات آزمایشگاهی بپردازیم تا بتوانید با آگاهی کامل بهترین تصمیم را بگیرید.
اهمیت خرید تجهیزات آزمایشگاهی استاندارد
تجهیزات آزمایشگاهی از حساسترین ابزارهای صنعتی و تحقیقاتی هستند. کوچکترین خطا در انتخاب آنها میتواند نتایج تحقیقات را مخدوش کرده و حتی باعث بروز خطرات ایمنی شود. به همین دلیل، توجه به برند، جنس بدنه، دقت عملکرد، و استانداردهای ساخت از اهمیت ویژهای برخوردار است.
برای مثال، در مقالهی ایمنی در آزمایشگاه در قسمت بلاگ تولیدی تاپ، به طور مفصل دربارهی لزوم استفاده از تجهیزات ایمن و استاندارد در محیط آزمایشگاه صحبت شده است؛ موضوعی که باید در زمان خرید هم مدنظر قرار گیرد.
دستهبندی تجهیزات آزمایشگاهی
به طور کلی تجهیزات آزمایشگاهی را میتوان در سه گروه اصلی تقسیم کرد:
-
تجهیزات عمومی و پایه: مانند میز و صندلی آزمایشگاهی، هود آزمایشگاهی برای تهویه و جلوگیری از انتشار بخارات سمی، و سینک آزمایشگاهی برای شستشوی ظروف و نمونه ها
-
تجهیزات تخصصی: شامل دستگاههای دقیق مانند اسپکتروفتومتر، سانتریفیوژ، و PH متر
-
تجهیزات ایمنی و حفاظتی: از جمله دوش و چشم شوی اضطراری، دستکشها، عینکهای محافظ و لباسهای ضد مواد شیمیایی.
نکات کلیدی پیش از خرید تجهیزات آزمایشگاهی
پیش از هر تصمیم خرید تجهیزات آزمایشگاهی، باید به مجموعه ای از عوامل فنی، ایمنی و اقتصادی توجه کرد تا تجهیزات انتخابشده کاملا متناسب با نوع فعالیت آزمایشگاه باشند. در ادامه، چند نکته مهم را بررسی میکنیم که رعایت آنها باعث میشود خریدی اصولی و به صرفه داشته باشید:
۱. تعیین نوع آزمایشگاه
اولین گام در فرآیند خرید، مشخص کردن نوع فعالیت آزمایشگاه است. آزمایشگاه های آموزشی، صنعتی، پزشکی یا تحقیقاتی هر کدام به مجموعه ای متفاوت از تجهیزات نیاز دارند. مثلاً در آزمایشگاه های شیمی، وجود شیر آب آزمایشگاهی و سیستم های تهویه ایمن حیاتی است، در حالی که در آزمایشگاه های بیولوژی، تجهیزات استریل و یخچال های خاص اهمیت بیشتری دارند.
۲. بررسی کیفیت و جنس تجهیزات
جنس تجهیزات باید مقاوم در برابر خوردگی، حرارت و مواد شیمیایی باشد. استفاده از استیل ضدزنگ، پلیپروپیلن و سرامیک در ساخت میز، سینک و شیرآلات آزمایشگاهی بسیار رایج است. برای انتخاب مناسب تر، شما همراهان گرامی میتوانید مقاله انواع شیرآلات آزمایشگاهی را مطالعه کنید تا با تفاوت میان شیر آب، شیر گاز و شیر هوای آزمایشگاهی بیشتر آشنا شوید.

۳. توجه به استانداردهای نصب و ایمنی
حتی اگر بهترین تجهیزات را بخرید، در صورتی که نصب آنها بهدرستی انجام نشود، عملکرد مناسبی نخواهند داشت. استانداردهای نصب باید بر اساس دستورالعمل های ایمنی انجام شود؛ همانطور که در مقالهی مراحل نصب تجهیزات آزمایشگاهی به طور کامل توضیح داده شده است. نصب اصولی شیرآلات، سینک ها و هودها میتواند از بروز نشتی و آلودگی جلوگیری کند.

بررسی برندها و تولیدکنندگان معتبر
در بازار ایران و جهان برندهای متعددی در زمینه تولید تجهیزات آزمایشگاهی فعالیت میکنند. برای خرید مطمئن باید به گواهیهای بینالمللی مانند ISO، CE یا استاندارد EN توجه داشته باشید. انتخاب برندهای معتبر هرچند هزینهی اولیه را افزایش میدهد، اما از نظر دوام و دقت عملکرد، در بلندمدت بسیار مقرونبهصرفهتر خواهد بود.
مقایسه خرید تجهیزات آزمایشگاهی نو و دست دوم
در برخی موارد، آزمایشگاه های تازه تأسیس به دلیل محدودیت بودجه به خرید تجهیزات آزمایشگاهی دست دوم فکر میکنند. با این حال، این تصمیم باید با دقت زیادی انجام شود. پیش از خرید تجهیزات کارکرده باید وضعیت کالیبراسیون، سلامت ظاهری و سابقه نگهداری آن بررسی شود. تجهیزات حساسی مانند هود آزمایشگاهی یا شیر گاز آزمایشگاهی، به هیچ عنوان نباید از نوع کارکرده تهیه شوند، زیرا کوچکترین ایراد میتواند خطرناک باشد.
اهمیت خدمات پس از فروش و گارانتی
یکی از شاخص های مهم در خرید تجهیزات آزمایشگاهی، وجود گارانتی و خدمات پس از فروش است. شرکت هایی که پشتیبانی فنی و قطعات یدکی ارائه میدهند، گزینه های مطمئن تری برای همکاری هستند. همچنین بهتر است تأمین کنندهای را انتخاب کنید که امکان نصب، آموزش و سرویس دورهای تجهیزات را نیز فراهم کند.
ارتباط بین ایمنی و انتخاب تجهیزات
ایمنی در آزمایشگاه به طور مستقیم با کیفیت و کارایی تجهیزات مرتبط است. تجهیزاتی که مطابق با استانداردهای ایمنی طراحی شدهاند، احتمال بروز حوادث را به حداقل میرسانند. برای مثال، وجود دوش و چشم شوی اضطراری در کنار سینک ها ضروری است تا در مواقع خطر بتوان سریعا واکنش نشان داد. این موضوع در مقاله ایمنی در آزمایشگاه نیز به تفصیل بررسی شده است.
راهنمای انتخاب تامین کننده معتبر تجهیزات آزمایشگاهی
برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی باید سراغ شرکت هایی رفت که علاوه بر فروش، مشاوره تخصصی نیز ارائه دهند. یک تامینکننده حرفه ای باید بتواند بر اساس نوع فعالیت آزمایشگاه شما، برندها و مدل های مناسب را پیشنهاد کند و در نصب و آموزش نیز همراه باشد. همچنین توصیه میشود از فروشگاه هایی خرید کنید که تمامی دستهبندی ها از جمله سینک آزمایشگاهی، شیر آب آزمایشگاهی، شیر هوای آزمایشگاهی و میز آزمایشگاهی را به صورت یکجا ارائه میدهند تا نیاز به خرید از چند تامین کننده مختلف نداشته باشید.
سخن پایانی
خرید تجهیزات آزمایشگاهی فرآیندی حساس و تخصصی است که نیاز به دقت، دانش و بررسی دقیق دارد. انتخاب تجهیزات استاندارد، رعایت اصول ایمنی و استفاده از خدمات نصب حرفهای، سه اصل اساسی در موفقیت هر آزمایشگاه هستند. با انتخاب آگاهانه و مراجعه به منابع معتبر، میتوانید محیطی ایمن، کارآمد و مطابق با استانداردهای جهانی بسازید.